تنبلی تخمدان چیست
تنبلی تخمدان چیست – نام دیگر این بیماری polycystic ovary syndrome هست. این بیماری نوعی بیماری هورمونی است و در زنانی که در سن تولید مثل هستند دیده میشود. در این دسته از افراد دوره های نامنظم و یا طولانی شده دیده میشود و همچنین مقدار هورمون مردانه در انها بیشتر از معمول هست.
تخمدان ها در این افراد مستعد رشد تعداد زیادی فولیکول هستند که در ادامه میتواند باعث عدم تخمک گذاری یا همان ناباروری شود.
دلیل این اتفاقات هنوز که هنوز نا مشخص هست اما تشخیص سریع ,درمان دراز مدت و همچنین کاهش وزن میتواند باعث جلوگیری از عوارض طولانی مدت این بیماری مانند مشکلات قلبی یا دیابت نوع دو شود.
علایم تنبلی تخمدان
علایم این سندروم میتواند از اولین قاعدگی نمایان شوند اما همچنین ممکن هست پنهان بمانند و در مواردی با افزایش شدید وزن بیمار این علام میتوانند نمایان شوند.
دو مورد از سه مورد زیر میتوانند نشان دهنده بیماری باشند
- عادت ماهیانه نامنظم: این نامنظمی میتواند خودش رو در نامنظم بودن عادت ها٬ طولانی شدن بیش از حد یا عدم عادت نشان دهند. برای مثال اگر در سال کمتر از ۹ بار اتفاق بیافتد یا بیشتر از ۳۵ روز بین انها فاصله باشد. همچینن قایدگی با خونریزی زیاد میتواند از اعلام این بیماری در نظر گرفته بشود
- مقدار زیاد اندروژن: افزایش هورمون مردانه در این بیماران دیده می شود که میتواند خود را در غالب افزایش موهای بدن(hirsutism) و همچنین در مواردی اکنه های شدید و کچلی هایی به شکل مردانه دیده شده است
- Polycystic ovary: تخمک های این بیماران بزرگتر از معمول خواهند بود و داری کیست هایی خواهند بود که تخمک ها رو احاطه کرده اند. در نتیجه تخمک فعالیت منظم خود را چه در ترشح هورمون چه در تخمک گذاری ندارند
توجه داشته باشیم که علایم این بیماری در افراد داری اضافه وزن یا چاق بیشتر از عادی هست
دلایل تنبلی تخمدان چیست؟
همانطور که پیشتر اشاره کردیم این بیماری دلیل مشخصی ندارد اما متغییر هایی را میتواند برای افزایش احتمال این بیماری معرفی کرد
• افزایش انسولین: انسولین که از پانکراس ترشح میشود باعث افزایش جذب گلوگز به وسیله سلول ها میشد اگر به هر دلیل سلول ها بدن نسبت به این هورمون مقاوم شوند بدن در چرخه معیوبی با افزایش قند خون انسولین بیشتری تولید میکند. این افزایش انسولین باعث تولید بیش از حد هورمون های مردانه شده ان تخمک گذاری را با مشکل روبرو میکند.
• افزایش هورمون مردانه
• ژنتیک: مقاله های زیادی اشاره کرده اند که ژن هایی هستند که میتوانند باعث تنبلی تخمدان شوند
• Low-grade inflammation: در التهاب های طولانی مدت (chronic) بدن وارد یک التهاب بسیار کم ولی سراسری میشود. مقالات متعددی نشان داده اند
که خانم هایی با بیماری pcos داری این نوع از التهاب هستند که باعث تحریک تخمدان پلی کیستیک به تولید تولید هورمون های مردانه میشود. این میتواند باعث بیماری های قلبی و خونی بشود
عوارض تنبلی تخمدان چیست ؟
- ناباروری
- سقط یا زایمان زود موعود
- افسردگی و اختلالات خواب و مشکلات خوراک
- خونریزی غیر معمول رحم
- Endometrial cancer سرطان دیواره رحم
- یابت نوع ۲
- تنگی نفس در خواب
- فشار خون بارداری و دیابت بارداری (gestatinal diabete)
درمان
باید اشاره بکنیم که این بیماری فابل درمان نیست اما علایم را میتوان مدیریت کرد. گزینه های زیادی بر اساس علایم بیمار تعداد و شدت انها میتواند پیشنهاد شود. مهم ترین انها را اینحا مورد بررسی قرار میدهیم
تغییر شیوه زندگی
همانطور که اشاره شد اضافه وزن میتواند برای بیش از پیش شدت گرفتن علایم شود. حتی به اندازه پنج درصد کاهش میتواند باعث کاهش شدید علایم بیماری شود. بیماران میتوانند با تغذیه سالم شامل میوه جات و سبزیجات حداقل پنج وعده در روز غذای های غنی شده ٬ گوشت های کم چرب به علاوه ورزش منظم وزن خود را کنترل کنند.
دارو تنبلی تخمدان چیست؟
دارو های زیادی برای درمان علایم این بیماری موجود هست که بررسی انها میپردازیم
قاعدگی نامنظم یا عدم وجود
داروهای ضد بارداری برای برقراری عادت های منظم میتوانند استفاده شوند همچنین قرص های پروژسترون در بازه های ۳-۴ ماه یا حتی ماهانه میتوانند تجویز بشوند
نامنظمی عادت ماهانه میتوانند باعث سرطان رحم بشود که این دارو ها میتواند از ان پیشگیر کند.
انواع دیگر پیشگیری بارداری به مانند iud نیز میتواند موفق عمل کنند در پیشگیری از سرطان اما لزوما در برگرداندن نظم عادت ماهانه موفق عمل نخواهند کرد
مشکلات باروی
در مرحله اول میتوان از درمان دارویی به مدت کوتاهی در اول هر دوره استفاده رد معمول ترین دارو در این شرایط clomifene هست که تخمدان را به تخمک گذاری ترغیب میکند
در صورت عدم کارایی از داروی metformin میتوان به عنوان جایگزین استفاده کرد. این دارو به خصوص برای دیابت نوع دو استفاده میشود و میتواند دارای عوارضی مانند حالت تهوع٬ دل درد٬ اسهال و کاهش اشتها داشته باشد. داروی دیگری هم نیز وحود دارد به نام letrozole. در مرحله اخر میتوان از تزریق gonadotrophins و ivf استفاده کرد.
افزایش موهای زاید
این دارو ها با بلاک کردن کارکرد هورمون های مردانه عمل میکنند. مانند flutamide,flinasterideو یا ترکیب از دارو های ضد بارداری مانند cyprindiol,dianette,marvelin و Yasmin
جراحی
جراحی کوچکی به نام laparoscopic ovarian drilling . د راین عمل با استفاده از بیهوشی جنرال پزشک به وسیله لاپارسکوپ از دیواره شکم به تخمدان میرسد و با گرما یا لیزر بافتی که هورمون مردانه ترشح میکند را از بین میبرد