تشخیص و درمان سرطان تخمدان
سرطان هنگامی به وجود می آید که سلول ها دچار تغییرات بدخیم می شوند و شروع به رشد و تکثیر غیر قابل کنترل می کنند و موجب شکل دهی تومورهای بدخیم یا سرطانی می شوند.
سرطان تخمدان هنگامی رخ می دهد که توموری در یکی یا هر دو تخمدان فرد تشکیل شود. در ادامه این مقاله به سرطان تخمدان و روش های تشخیص، درمان و پیشگیری از سرطان تخمدان می پردازیم. جهت دسترسی سریع به بخش های مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید. کافی است روی سرفصل موردنظر کلیک کنید.
علائم اولیه سرطان
تشخیص سرطان رحم به این دلیل دشوار است که اغلب علائم تا مراحل آخر بیماری ظاهر نمی شوند زیرا تا تومور به اندازه کافی رشد نکند و به دیگر اندام ها در شکم فشار نیاورد یا تا هنگامی که سرطان به اندام دوردست نرسد، علائمی وجود نخواهند داشت. همچنین این علائم شبیه به علائم بیماری های دیگری نیز هستند و سرطان اغلب اولین چیزی نیست که در افراد دارای این علائم تصور می شود.
• به هم خوردن نظم قاعدگی
• احساس درد یا فشار در ناحیه لگن
• درد در هنگام نزدیکی (آشنایی با همه دلایل درد هنگام رابطه جنسی)
• نفح و ورم شکم
• تکرر ادرار
• یبوست
• آب آوردگی شکم
• کاهش اشتها
• احساس سیری بعد از خوردن کمی غذا
• گاز معده و اسهال
• تهوع و استفراغ
تشخیص سرطان تخمدان
آزمایشات و معاینات زیادی هستند که برای تشخیص سرطان تخمدان در زنان به کار می روند.
• معاینه لگنی: زنان باید سالانه معاینه لگنی انجام دهند تا تخمدان ها توسط پزشک معاینه شوند البته لمس تومورهای کوچک در مراحل اولیه سرطان دشوار هستند.
• سونوگرافی واژینال می تواند توده های کوچک را شناسایی کند و تشخیص دهد که توده توپر است یا کیست می باشد.
• سیتی اسکن ناحیه لگن و شکم
• آزمایش خون برای اندازه گیری آنتی ژن سرطان 125 (CA-125)
• بیوپسی: بیوپسی در واقع برداشتن نمونه کوچکی از تخمدان و بررسی آن زیر میکروسکوپ است.بیوپسی تنها راهی است که پزشک شما می تواند تایید کند که آیا مبتلا به سرطان تخمدان هستید یا خیر.
نشانه‌های احتمالی سرطان تخمدان شامل درد شکم و متورم شدن آن است.
امکان دارد در مراحل اولیه سرطان تخمدان هیچ علائمی ایجاد نشود. هنگامی‌که علائم ظاهر می‌شوند، در اغلب موارد سرطان تخمدان در مرحله پیشرفته می‌باشد. ممکن است علائم سرطان تخمدان شامل موارد زیر باشد:
درد شکم یا متورم شدن آن.
درد در لگن.
مشکلات دستگاه گوارشی، مانند پرگاز بودن معده، نفخ، یا یبوست.
امکان دارد این علائم ناشی از سرطان تخمدان نبوده و در اثر بیماری‌های دیگری ایجاد شده باشند. اگر علائم بدتر شده یا برطرف نشوند، باید با پزشک مشورت نمود تا تشخیص و درمان هر چه سریع‌تر بیماری‌های احتمالی میسر شود. اگر سرطان اپی‌تلیال تخمدان در مراحل اولیه خود تشخیص داده شود، در اغلب موارد علاج شدنی است.
برای ردیابی (یافتن) و تشخیص سرطان تخمدان از تست‌هایی استفاده می‌شود که در آنها تخمدان‌ها، ناحیه لگن، خون، و بافت تخمدان را معاینه می‌کنند.
ممکن است از تست‌ها و رویه‌های زیر استفاده شود:
• معاینه لگن: معاینه مهبل، گردن رحم، رحم، لوله‌های رحم، تخمدان‌ها، و راست روده. پزشک یا پرستار که دستکش دارای ماده لوبریکانت (لغزنده ساز) بر دست دارد، یک یا دو انگشت دست خود را وارد مهبل می‌کند و دست دیگر خود را روی قسمت پایینی شکم می‌گذارد تا اندازه، شکل، و محل قرارگیری رحم و تخمدان‌ها را حس کند. یک اسپکولوم را هم وارد رحم می‌کنند، و پزشک یا پرستار به رحم و گردن رحم نگاه می‌کند تا متوجه نشانه‌های بیماری بشود. معمولاً تست پاپ یا پاپ اسمیر گردن رحم را انجام می‌دهند. پزشک یا پرستار یک انگشت خود را، که در داخل دستکش دارای ماده لوبریکانت قرار دارد، وارد راست روده می‌کند تا توده یا نواحی غیرطبیعی موجود را حس کند.
سونوگرافی: رویه‌ای که در آن امواج صوتی پرانرژی (فراصوتی) از بافت‌ها یا اندام‌های داخل بدن بازتابانده می‌شوند و پژواک‌هایی به‌وجود می‌آورند. این پژواک‌ها تصویری را از بافت‌های بدن تشکیل می‌دهند که آن را سونوگرام می‌نامند.
سنجش Ca 125: تستی که در آن سطح Ca 125 موجود در خون را اندازه می‌گیرند. Ca 125 ماده‌ای است که سلول‌ها در خون رها می‌سازند. گاهی اوقات، افزایش سطح Ca 125 نشانه‌ای از وجود سرطان یا بیماری دیگر است.
تنقیه باریوم: با استفاده از اشعه X ، از قسمت پایینی دستگاه گوارش یک سری عکس می‌گیرند. مایعی که حاوی باریوم (ماده‌ای فلزی به رنگ نقره‌ای- سفید) است را در راست روده می‌ریزند. باریوم قسمت پایینی دستگاه گوارش را می‌پوشاند و عکس‌برداری با اشعه-X صورت می‌گیرد. این رویه را تصویربرداری سریال دستگاه گوارش تحتانی هم می‌نامند.
تصویربرداری کلیه با تزریق داخل وریدی (Ivp یا Intravenous Pyelogram(): با استفاده از اشعه –X، از کلیه‌ها، حالب، و مثانه یک سری عکس می‌گیرند تا مشخص شود که آیا سرطان به این اندام‌ها گسترش یافته است. یک ماده رنگی حاجب در سیاهرگی تزریق می‌شود. هنگامی‌که این ماده حاجب از میان کلیه‌ها، حالب، و مثانه عبور می‌کند، عکس‌برداری با اشعه-XX را انجام می‌دهند تا مشخص شود که آیا انسدادی وجود دارد.
سی.تی.اسکن (کت اسکن): رویه‌ای که در آن یک‌سری عکس تفصیلی از زوایای مختلف از نواحی داخل بدن می‌گیرند. یک کامپیوتر، که به یک دستگاه اشعه- X متصل است، این عکس‌ها را می‌گیرد. ممکن است بیمار ماده‌ای رنگی را بلع کند، یا آن را در سیاهرگی در بدنش تزریق کنند، تا اندام‌ها یا بافت‌ها در عکس‌ها واضح‌تر دیده شوند. این رویه را توموگرافی محاسباتی، توموگرافی کامپیوتری، یا توموگرافی محوری کامپیوتری هم می‌نامند.
بیوپسی: برداشتن سلول‌ها یا بافت‌ها به‌منظور اینکه آسیب‌شناس آنها را زیر میکروسکوپ بررسی نماید تا متوجه نشانه‌های سرطان بشود. بافت را در رویه‌ای به نام لاپاروتومی (Laparotomyy) یا بازکردن دیواره شکمی (که در آن برش جراحی در دیواره شکم ایجاد می‌شود) از بدن برمی‌دارند.
عوامل خاصی بر گزینه‌های درمان و پیش آگهی (احتمال بهبودی) تأثیر می‌گذارند.
پیش‌آگهی (احتمال بهبودی) و گزینه‌های درمان به موارد زیر بستگی دارند:
- مرحله سرطان
- نوع و اندازه تومور
- سن و سلامتی عمومی بیمار
- اینکه آیا سرطان تازه تشخیص داده شده یا برگشت (عود) کرده است.
دکتر صدیقه اخوان طبیب
جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی
مطب: خیابان ولیعصر ، پایین تر از میدان ولی عصر ، خیابان ولدی، پلاک 21، طبقه 1
تعیین وقت
تلفنن: 88938793-021